Aktualności

W zupełnie nowej odsłonie odbyły się tegoroczne Chałupkowe Garcynki. A to wszystko za sprawą kapitalnego remontu, jaki przeszedł Ośrodek Tradycji Garncarstwa w Chałupkach. Inwestycja kosztowała blisko pół miliona złotych, z czego prawie 300 tysięcy pokryło pozyskane dofinansowanie zewnętrzne. W minioną niedzielę odbyło się uroczyste otwarcie Ośrodka. Podczas wydarzenia tradycyjnie już stanęły tu stylowe kramy z glinianymi wyrobami, a na jedno z najbardziej znanych w regionie wydarzeń przybyli znakomici garncarze.

Każdego roku do Chałupek przyjeżdża kilka tysięcy turystów z całego świata, aby zwiedzić jedyny taki w Polsce XVI-wieczny Ośrodek Tradycji Garncarstwa. Jeszcze w 1935 roku w Chałupkach istniało aż 69 warsztatów garncarskich, a już 40 lat później ta liczba zmniejszyła się blisko o połowę. Umiejętności toczenia garnków przekazywano tu z pokolenia na pokolenie. Było to niezwykle rzadkie rzemiosło, a naczynia i figurki wyrabiane w Chałupkach zawsze cieszyły się dużym zainteresowaniem etnografów i muzealników. Aby uchronić od zapomnienia tak cenny dla kultury ludowej ośrodek podjęto decyzję o stworzeniu stałej wystawy ilustrującej tradycję tego regionu. Inicjatywa budowy placówki etnograficznej w Chałupkach po raz pierwszy pojawiła się już w latach 70-tych. Budowa Ośrodka ruszyła jednak dopiero w 1996 roku z inicjatywy mieszkańców, władz gminy, Muzeum Narodowego i Wojewódzkiego Domu Kultury w Kielcach. Ośrodek Tradycji Garncarstwa w Chałupkach udostępniono dla zwiedzających 4 października 1998 roku.

Nie ulega wątpliwości, że unikatowy nie tylko na skalę kraju, ale nawet i Europy Ośrodek Tradycji Garncarstwa w Chałupkach wymagał kompleksowej odnowy i rozbudowy. Wybudowana została między innymi zadaszona scena, pojawiły się także udogodnienia dla niepełnosprawnych i toalety. Stanęły też stylowe stoiska, na których garncarze mogą prezentować swoje wyroby. Tutaj też odbywają się warsztaty garncarskie. W ramach przeprowadzonych prac odnowiona została również elewacja budynku. Wymieniono tu drzwi i okna, a także zamontowano nowe oświetlenie. Budynek przeszedł także kompleksowy remont i modernizację wewnątrz. Wymieniono instalację ogrzewania oraz instalację elektryczną. Zmodernizowano też oświetlenie, w tym zamontowano usprawnienia dla osób niewidomych często korzystających z Ośrodka w postaci odpowiedniego oświetlenia oraz informacji dotyczącej eksponatów sporządzonej w alfabecie Braille'a. Naprawiono i pomalowano wnętrza obiektu muzealnego. Całkowitemu przeobrażeniu uległ też teren wokół budynku. Wymieniono nawierzchnię, nasadzono zieleń i zamontowano ławeczki oraz kosze na śmieci. - To był bardzo potrzebny remont. Garncarstwo to nasze dziedzictwo kulturowe – podkreślał Józef Głuszek, wieloletni kustosz Ośrodka Tradycji Garncarstwa w Chałupkach, który wraz z garncarką Elżbietą Klimaczk złożył gorące podziękowania za przeprowadzenie prac modernizacyjnych na ręce burmistrza Miasta i Gminy Morawica, Mariana Burasa.

Jak podkreślił burmistrz Miasta i Gminy Morawica, Marian Buras, na tym nie koniec inwestycji w Ośrodku Tradycji Garncarstwa w Chałupkach. - W planach mamy dalszą rozbudowę Ośrodka. Planujemy tu wybudować chatę garncarską z piecem, gdzie w przyszłości, w kulminacyjnym momencie Chałupkowych Garcynek, piec będzie otwierany, a z niego będą wyjmowane wypalone wyroby z gliny – mówi burmistrz Marian Buras i dodaje, że miałoby to być coś na wzór wytopków ołowiu w Nowej Słupi. - Na to potrzeba czasu i środków finansowych. Zrobimy jednak wszystko, aby zrealizować nasz projekt – zapowiedział burmistrz, Marian Buras, podczas uroczystego otwarcia obiektu po modernizacji.

Tegoroczne "Chałupkowe Garcynki" rozpoczęły się od uroczystej mszy świętej w intencji zmarłych i żyjących garncarzy, po której odbył się koncert Szkolno- Gminnej Orkiestry Dętej z Morawicy. Na nowo wybudowanej scenie kolejno stanęły morawickie zespoły folklorystyczne, a wśród nich: Zaborzanki, Drochowianie, Brudzowianki, Nidzianecki, Łabecanki i Brzezinianki. Wystąpił także Zespół Pieśni i Tańca Morawica, który przedstawił obrzęd Chałupkowych Garcynek. Dla gości zagrała też Rodzinna Kapela Korbanów i wystąpił Chór Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Morawickiej.

Podczas Chałupkowych Garcynek tradycją już stał się konkurs na "Najładniejszą pracę w glinie". Tym razem zgłosiło się blisko trzydziestu młodych uczestników. Najmłodszy z nich miał 3 lata, a najstarszy 14. Dzieci wykonywały prace przy pomocy znanej i cenionej garncarki z Chałupek Elżbiety Klimczak. Wszystkie zostały nagrodzone. Podobnie jak garncarze, bo tym razem nie wybrano też najpiękniejszej pracy wykonanej przez samych garncarzy. Wszyscy otrzymali upominki. I nie ma się co dziwić, że trudno było wyłonić najlepszych, bo do Chałupek zjechali prawdziwi mistrzowie garncarstwa. Wśród nich byli: Wiesław Rokita, Tomasz Zwierzchowski, Paweł Pilecki, Agnieszka Parasiak, Jarosław Rodak, Marek Rodak, Mieczysław Żelazko i Elżbieta Klimczak. Jak zgodnie podkreślali, gliniane wyroby cieszą się dużą popularnością wśród kupujących. - Są wyjątkowe w swoim rodzaju – mówili tłumnie przybyli tego dnia do Chałupek goście. Na zakończenie wydarzenia odbył się koncert zespołu "Fajters".

Agnieszka Olech 

fot. Andrzej Radomski